Liberation Garden het nieuwe oorlogsmuseum van Leopoldsburg

Meer dan twee jaar geleden hoorde ik er voor het eerst van, er waren plannen om een nieuw museum te openen over Operatie Market Garden en dit museum zou in een historisch pand in Leopoldsburg komen. Allereerst dacht ik nog dat de twee andere musea samen zouden gaan werken maar naarmate de plannen meer vorm kregen bleek er een echt nieuw museum te komen. Jaren geleden zag ik de bouw al en dinsdag, de eerste officiële openingsdag, bezocht ik Liberation Garden het nieuwe oorlogsmuseum van Leopoldsburg.

Liberation Garden het nieuwe oorlogsmuseum van Leopoldsburg
Letterlijk om de hoek van twee militaire begraafplaatsen staat een compleet gerenoveerd maar autentiek gebouw, het was ooit een villa genaamd het Paviljoen van de Commandant van de Genie. Een mond vol en waarschijnlijk door het bijzonder uiterlijk werd het al snel Chinees Paviljoen genoemd. De commandant overzag de bouw van stad en wegen maar het stond verlaten door defensie van 2012 leeg en kreeg al snel museum als herbestemming.

Ik heb dan ook met spanning gewacht op de opening en bezocht het museum op de eerste officiële openingsdag. Het weer was afschuwelijk maar ik kon niet langer wachten. De villa heeft een annex gekregen waar het grootste deel van het museum zich in bevindt, toch merk je niet dat je ik oud dan wel nieuw loopt. De prachtige entree verlatend loop je met bandje als entreebewijs het museum in. Een intro verteld over de historie en na een korte uitleg liep ik met een kastje voor de audiotour verder. Vele voor mij herkenbare spullen uit de oorlog worden besproken, maar je kan na een korte intro kiezen waarover je meer wilt weten. Ook zonder dit systeem is er genoeg te zien en te lezen.

In een nagebouwde barak ’tref’ ik een soldaat een mooi staaltje moderne techniek laat hem spreken net als de anderen die allemaal een link hebben met de oorlog in deze regio. Nabij een nagebouwde schuilkelder vind ik iets wat ik niet eng, een systeem waar je kan ruiken hoe een luchtaanval ruikt de geur komt ook naar voren in de schuilkelder die je zeker niet over moet slaan. Beklemmend mooi.

Liberation Garden is een modern museum, intiem ook, maar zonder enorme nietszeggende uitstallingen elk voorwerp heeft een verhaal.

Splendid, de laatste vergadering voor Market Garden
Dwalend door de ruimtes die mooi van elkaar gescheiden liggen zie ik voorwerpen die ooit tot soldaten behoren, zie ik een verwijzing naar de treurgracht een onnodige slachtpartij van Duitse zijde en als ik naar boven de trap op kijk zie ik een prachtig dik rood doek en denk Splendid! Dat was de benaming van de bioscoop tegenwoordig wijst de loop van de tank bij het station de locatie aan, toen was het de plaats waar de laatste vergadering voor Operatie Garden begon. Garden van Operatie Market Garden, de Britse grondtroepen met zo’n 20.000 voertuigen die op weg gingen naar Arnhem.

Bovenaan de trap (maar er is ook een lift) stap ik de bioscoop binnen en kijk de 3D film zonder speciale bril. Via een korte gang met voor mij herkenbare foto’s loop ik een veldhospitaal in. Ik weet dat deze er was ook hier ’tref’ je digitale mensen die over hun werk vertellen. Eén ervan is Koos van Schaïk, haar boek Vriend en Vijand is zeker de moeite waard. Ze verteld dat ze als Rode Kruis zuster aan Duitse zijde werkt en ook hier tussen al het naakte wit hangt de geur die er toen was.

Ik voel G-krachten die mijn hoofd zelf verzint!

Ik verlaat het veldhospitaal en even later zit ik in een hangende stoel met een VR-bril op mijn hoofd. Ik kijk om me heen en zie een Spitfire staan als vanzelf vlieg ik mee over de Siegfriedlinie en keer heelhuids terug. Tijdens Market Garden vlogen ze hier ook, hier was hun thuisbasis, ze hielpen bij de Rijnoversteek en met de val van Duitsland. Ik voel G-krachten die mijn hoofd zelf verzint en ben nog meer onder de indruk dan ik al was. Ik haal een frisse maar droge neus op het om het om het oude deel gelegen balkon en overzie de tuin die een wezenlijk onderdeel van dit museum gaat worden maar nu niet tot zijn recht komt met al die regen. Het heeft me niet gedeerd Liberation Garden is een modern museum, intiem ook maar zonder enorme uitstallingen maar alsnog vol info. Het is gebouwd op de toekomst en absoluut een bezoek waard.