De spoorlijn van Boxtel naar Wesel (Duitsland) ook wel Duits Lijntje genoemd was een 92,5 km lange spoorlijn die opende in 1878 maar sinds 1950 niet meer in gebruik is voor personenvervoer en sinds 2004 ook niet meer voor goederenvervoer. De lijn vierde zijn hoogtepunt voor de Eerste Wereldoorlog, tijdens de oorlog viel het doek voor de Noord-Brabantsch-Duitsche Spoorwegmaatschappij (de NBDS) die de lijn exploiteerde. Vanaf de jaren 60 werd het spoor in fases opgebroken maar gelukkig is er op sommige plaatsen nog wat te zien, zoals in Gennep.
Het Duits Lijntje in Gennep
Het Duits lijntje bracht het oude vestingstadje Gennep een rijke periode. Na de snelweg ook nog even een spoorlijn wat een mazzel. Het Duits lijntje was voor langere tijd onderdeel van de kortste weg van Londen naar Moskou over Vlissingen. Tsaren en koningen reisde over deze spoorlijn en langs het stadje Gennep waar het hoofdkantoor van deze spoorlijn gevestigd was. De spoorlijn was ook in Gennep een aantrekkelijke vestigingsplaats, onder andere de Page Papierfabriek vestigde zich er en maakte gebruik van het spoor. Ook bracht het spoor ontsluiting voor de vele dorpen en was een waardevolle aanvulling op het goederenvervoer. Tevens was deze stad het grensstation, waren hier de werkplaatsen en werd het spoor gebruikt voor internationaal postverkeer uit de VS en UK naar Noord- en Oost Europa.
De brug bij Gennep
Op 24 mei 1874 wordt de spoorbrug bij Gennep geopend. Vijf zwaarbeladen locomotieven testen de brug die goed bevonden werd. De spoorbrug van 310 meter lang werd gebouwd onder leiding van de Rotterdammer genaamd van Breukelen en gebouwd in de Belgische fabriek Société Anonyme John Cockerill. De brug werd enkelsporig aangelegd maar met de bouw werd al rekening gehouden met eventuele uitbreiding. Toch werd deze spoorlijn, die hier de Maas passeerde, niet door iedereen met open armen ontvangen. Want, werd er gezegd, door deze brug kunnen de Pruisen wel heel makkelijk oversteken in geval van oorlog. Hoewel het ministerie van Oorlog twijfelde over de brug gingen ze uiteindelijk overstag, hadden ze maar geweten…In de derde pijler van de brug werden mijn kamers aangelegd om de brug eventueel op te kunnen blazen bij een Duits inval.
De spoorbrug van Gennep in de Tweede Wereldoorlog
Op 10 mei kwam die langverwachte aanval maar niet zoals verwacht werd. De Duitsers noemde hun aanval, op onder andere Nederland en België op die 10e mei, Fall Gelb, geel worden. Parachutisten, vliegtuigen die op water landen in Rotterdam en een smerige list rond Gennep. Nederlandse verdedigers bij de brug zien rond vier in de ochtend een groep Nederlandse marechaussees naderen die een groep Duitse krijgsgevangenen onder schot houdt. Deze mannen, Brandenburgers genoemd naar waar ze hun opleiding hadden gehad, waren NSB’ers, die hielpen Nederland op strategische wijze binnen te vallen. Bij Gennep lukt dit, de Nederlandse bewakers laten de brug niet ontploffen en worden uiteindelijk overmeesterd. Hierdoor is de Peel-Raamstelling onhoudbaar geworden. De spoorbrug wordt meteen van planken voorzien en hierdoor kan een grote hoeveelheid Duits materieel ineens doorstoten. Ook een gepantserde trein kwam de spoorbrug van Gennep over richting het Duitse Lijntje bij Mill.
Sporen van het Duits Lijntje
Van de spoorbrug zijn alleen de pijlers nog te vinden en ook de eerste steen, gelegd door de vrouw van de Rotterdammer, is nog te zien. De nieuwe brug is allang geen spoorbrug meer maar een volwaardige verbinding over de Maas. Gelukkig kent Gennep zijn geschiedenis en zijn nog sporen van het Duits Lijntje zichtbaar, letterlijk en figuurlijk. Sowieso is er een wandelpad bij de spoorlijn maar in Gennep is een grote prachtige locomotief toch wel een echte blikvanger. Deze loc reed overigens nooit over de Duitse lijn, de Blauwe Brabander reed er en was zeer bijzonder voor die tijd, hij kon makkelijk 120 km per uur. De Pruisische loc staat niet ver van het voormalige emplacement en station. Het station werd in de Tweede Wereldoorlog verwoest en niet meer opgebouwd.
Commiezenwoningen
Van de stenen van de in 1943 door de Duitsers opgeblazen brug, zijn huizen gebouwd vlak bij het station. Helaas zijn alle wachtposten (48 tot en met 53) allemaal afgebroken. Eeuwig zonde. Omdat Gennep het laatste station voor de grens was, waren er douanebeambten nodig, commiezen geheten. De zogenaamde commiezenwoningen, kenmerkende witte huisjes zijn te zien aan Heijensweg 7 t/m 11.
Niet ver van de locomotief aan de overkant liggen 2 wijken waar een deel van de huizen gebouwd zijn voor de arbeiders van de NBDS, Voorhoevepark en Gennapium. Spoorstraat 160 is één van die huizen, dit huis werd als eerste verkocht het staat aan de overkant van het vroegere hoofdkantoor wat nu een parkeerplaats is. Met de verkoop van dit huis begon de teloorgang van het Duits Lijntje. Dit door de vele schulden die ze hadden opgelopen onder andere door de sluiting van de Duitse grens na de Tweede Wereldoorlog. In 1971 rijdt in alle stilte de laatste trein door Gennep.
In museum het Petershuis en in de bibliotheek van Gennep zijn vaste tentoonstellingen over het Duits Lijntje te vinden.
Liesbethblogt says
Meenemen naar die plek lijkt me, wie weet herinnert ze zich iets. Andere optie is ze daadwerkelijk in Boxtel geboren raadpleeg het archief eens. Helaas zijn de wachtposten van Gennep allemaal gesloopt. Naar ik weet liepen er ook niet meer spoorlijnen met zulke huisjes. Een beetje online in een archief speuren levert je misschien al iets op.
Nicky0607 says
Interessant! Ik heb er al veel over gelezen en opgezocht. We hebben nl. een familie-mysterie hier. Mijn moeder is geboren in Wachtpost 50 in Boxtel. Maar de enige Wachtpost 50 die ik heb kunnen vinden, is die in Gennep aan het Duits Lijntje. Mijn moeder blijft volhouden dat het echt Wachtpost 50 was, in Boxtel, en het leek mij altijd sterk dat er twee Wachtposten 50 zijn geweest. Ik heb het mysterie nooit kunnen ontrafelen.
BraCom says
Mooie uitleg en interessante info over dit spoorlijntje, met mooie foto’s er bij Liesbeth
Rianne says
We live and learn. Ik heb wel eens van het Duitse lijntje gehoord maar hoe wat en waar was mij onbekend ..
rietepietz says
Weer heel informatief en natuurlijk weer met prachtige foto’s. Geweldig die loc in een soort voortuintje!
Aukje says
Mooi geschreven weer Liesbeth.
Commiezenwoningen, daar had ik echt nog nooit van gehoord.
Mrs. T. says
Interessant weer!
Mijn vriendin woonde vroeger in een van de spoorhuisjes aan het lijntje. Wat heb ik daar veel tijd doorgebracht.
fotografiemijnlangleven says
Een heel interessant logje met flink wat spoor geschiedenis !
willyfotoblog says
Een interessant en goed gedocumenteerd logje Liesbeth
mijn complimenten hiervoor
prettige dag
Happy Hulk says
“Hoe heet de burgemeester van Wesel”, riepen wij als kinderen in een echo-put?
Prachtig spoorweg verslag!
Naomi says
Die locomotief is echt heel indrukwekkend. Interessant stukje geschiedenis dit, het stukje van de huizen ook.
Edward McDunn says
Wat ontzettend leuk Liesbeth, ik zou wel een ritje willen maken hoor!
Giovanna Jansen says
Leuk om te lezen! Prachtige locomotief! Heel bijzonder als je daar woont en die zo voor je huis staat nu.
picpholio says
Bedankt voor dit uitvoerige verslag van een stukje spoorweggeschiedenis. De locomotief is een echt juweeltje. Leuk te lezen dat wij Belgen ook ons steentje mochten bijdragen aan de bouw van de brug in Gennep :-)
meninggever says
Ook in onze streken was het landschap doorsneden met buurtspoorlijnen. In feite kon je van de kust naar het binnenland via een fijnmazig net van spoorwegen dat eigenlijk onderliggend was aan dan van de Staatsspoorwegen, de later NS. Mooi verhaal over dat Duitse lijntje. Zeker de rol die het speelde in WO2 is interessant…
Nicole Orriëns says
Ik vind het zo gezellig klinken: ‘Het Duitse lijntje’. Best jammer dat sommige trajecten zijn opgeheven.
logbankje says
Er zijn al vele spoorlijnen verdwenen, maar ik ken ze niet allemaal, meestal is het in je woonomgeving wel bekend.
Maar een mooi overzicht en de stoomtrein blijft een mooie locomotief. Hans
Sjoerd says
Je hebt er een mooi en zeer uitgebreid verhaal van gemaakt, met mooie bijpassende foto’s. Ik wist hier niets van en heb dus weer wat bijgeleerd.
natuurfreak3 says
En spoorlijn met een heel verhaal en geschiedenis .Is het nu een fietspad geworden zoals het Belslijntje waarop je van turnhout richting Nederland kan fietsen
Bertie says
Interessant stukje geschiedenis. We kennen het natuurlijk en hebben ook langs de oude sporen gelopen. Gennep is sowieso een leuk stadje, met nog meer historie.
RenéSmurf says
Ja, merkwaardig dat lijnen weer verdwijnen, met overige verkeerswegen zie je dat voor zover ik weet nooit. Hier reed ooit eens een tram, daar is bar weinig van over.
די מריו says
Dingen die ik niet eens wist. Er zijn zoveel dingen die je niet weet in nederland.
Love as Always
Di mario
Karel says
mooi verslag Liesbeth
ik kwam het tegen op wandel in Brabant , op het Brabantsvennenpad en Hertogenpad
maar al dit is nieuw , dank je