Het Nedinsco: Het Nieuwe Bouwen in Venlo

Het begon voor mij met een foto van veldmaarschalk Montgomery genomen net na de oorlog. Hij liep over een Baileybrug naar Blerick, in de achtergrond zag ik het geraamte van wat het Nedinsco bleek te zijn. Een complex uit 1920 gebouwd in mijn favoriete bouwstijl: het Nieuwe Bouwen.

Het Nieuwe Bouwen
Het Nieuwe Bouwen is een voor- en naoorlogse bouwstijl die zijn grondslag kent in Duitsland en Zwitserland. Het markeerde het begin van een geheel nieuwe internationale bouwstijl een tegenhanger van traditionele bouw met veel ornamenten. Kenmerkend aan deze bouwstijl zijn grote raampartijen, betonnen skeletbouw met functionele strakke bouw zonder opsmuk. Het Nieuwe Bouwen ligt zeer dicht tegen Nieuwe Zakelijkheid aan en vallen onder de Bauhaus-stroming. Het Nieuwe Bouwen is gericht op de verbetering van de mens door betere werklocaties en het Nedinscogebouw is zo’n locatie.

Nedinsco werd in 1920 opgericht in een voormalige chocoladefabriek en verhuisde een jaar later naar het nieuwgebouwde complex wat pas in 1928 klaar was en werd ontworpen door Hans Schlag. Nedinsco staat voor Nederlandse Instrumenten Compagnie en werd opgericht door Carl Zeiss, jawel de man van de lenzen. Hij gebruikte deze benaming om de na de Eerste Wereldoorlog opgerichte bepalingen uit het Verdrag van Versailles te omzeilen. Een dure benaming terwijl er oorlogsmaterieel zoals seinlampen, afstandsmeters en persicopen werden vervaardigd. Precies het soort oorlogsmaterieel wat Duitsland niet mocht produceren.

Een bijzonder element aan het complex is de 35 meter hoge toren, van daaruit werd de apparatuur getest die in de oorlog tegen Nederland werd gebruikt. De vele kerktorens rond Venlo werden gebruikt om de afstandsapparatuur op te ijken. Na de oorlog werd ook bekend dat er vanuit het gebouw gespioneerd werd door de Duitse stafmedewerkers. Tijdens de oorlog ging het Nedinsco voor de wind tot 1944, met de geallieerden onderweg werd het gebouw ontruimd. In november ’44 werd het verwoest door een geallieerde vliegtuigbom. Na de oorlog werd het gebouw hersteld en de productie weer opgepakt nu meer richting optische instrumenten zoals objectieven en verrekijkers.

Verval en herbestemming
In 2000 sloot Nedinsco definitief zijn deuren, het iconische gebouw kwam leeg te staan en het verval sloeg toe. In 2005 werd het aangemerkt als Rijksmonument, waarmee de sloopplannen definitief van tafel gingen. Hoewel het complex ernstig vervallen was, is het inmiddels met behoud van zijn karakteristieke stijl omgebouwd naar duurzame woningen en bedrijvencentra. Onder andere Gemeente Venlo, een restaurant en regionale zender L1 huizen in het iconische pand.