Luchthavengebouw Welschap Eindhoven
Architectuur,  Brabant,  Geschiedenis

Luchthavengebouw Welschap Eindhoven

11 juni 2020

Bij toeval reden we door de wijk Meerhoven toen we luchthavengebouw Welschap zagen. Nou heb ik vrij weinig met vliegen maar de architectuur van dit gebouw deed me vrijwel meteen denken aan bouwstijl het Nieuwe Bouwen en dus was mijn nieuwsgierigheid gewekt.

Geschiedenis
De eerste plannen voor een luchthaven in Eindhoven stammen uit 1919 maar bleven op de plank liggen tot 1930. In de eerste plannen stond de locatie voor het vliegveld nog niet vast er werd gesproken over Tongelre, Stratum, Woensel en Strijp. Uiteindelijk kwam het vliegveld nabij Zeelst wat nu Veldhoven is.
Luchthavengebouw Welschap werd in 1932 geopend en was niet meer dan een grasbaan. Het prachtige gebouw op de foto werd in 1935 gerealiseerd en is gebouwd naar ontwerp van ingenieur Dirk Roosenburg. Naast luchthavengebouw Welschap ontwierp hij diverse gebouwen voor Philips waaronder de Witte Dame met haar kenmerkende Lichttoren. Maar om bij de luchtvaart te blijven hij ontwierp ook het eerste KLM logo.

Tweede Wereldoorlog
De droom van een machtig vliegveld werd al een paar jaar na de opening de grond ingeboord. Het werd kort na de Duitse inval overgenomen en kreeg de naam Fliegerhorst Eindhoven. In korte tijd verdween de grasbaan en werd de toren van het gebouw gecamoufleerd als molen. Er kwamen ook verharde banen en er vielen bommen, zoveel dat het een wonder mag heten dat het gebouw enkel beschadigd is geraakt. Na de oorlog is het luchthavengebouw opgeknapt en weer in gebruik genomen tot in 1984 de nieuwe basis open ging.

Architectuur
Het gebouw is op verzoek van de KLM gebouwd die een lijndienst vanaf Eindhoven wilde. Het toenmalige gebouw werd daarmee te klein. Waarschijnlijk door het eerdere werk van Dirk Roosenburg kreeg hij de opdracht en vervaardigde de tekeningen. Dat er in dit kleine gebouw ruimte was voor passagiers, een café, restaurant met terras, verkeerstoren, voor verkeersleiding en douane geeft wel aan hoe uniek het gebouw is. Het is gebouwd volgens het functionalisme wat in Nederland beter bekend staat onder het Nieuwe Bouwen.

Luchthavengebouw Welschap Eindhoven is uiterst zeldzaam en daardoor een rijksmonument. Toch is het niet het oudste nog bestaande gebouw van de luchthaven, ook die bestaat nog en bevindt zich dichtbij de ook nog bestaande hangaar in wat nu de wijk Meerhoven is.

Huidige tijd
Voor jaren werd het oude luchthavengebouw niet gebruikt en stond te verpieteren op wat toen militair terrein was. Dat veranderde eind jaren 90 toen de plannen voor de Vinex-wijk Meerhoven concreet werden. Het gebouw kreeg een nieuwe functie als informatiecentrum en is in 2000 gerestaureerd en duurzamer gemaakt. Tegenwoordig is het een restaurant met overnachtingsmogelijkheid.

29 reacties

  • jan krosenbrink

    17 juni 2020 op 03:41

    het strakke zit hem vooral in de prachtige doordachte afwerking, bij de deur-en raamkozijnen bijvoorbeeld. En die wenteltrap die aan de leuning hangt is heel erg mooi slank, ik heb dezelfde maar niet zooo slank, dat is een dompertje, maar niet de schuld van dit mooie beeldverhaal.

  • VillaSappho

    14 juni 2020 op 17:29

    Zodra ik het genoemde bouwwerk zag, snapte ik meteen wat je bedoelde. Maar ik zag ook dat het iets anders had, iets meer opsmuk wat niet bij het ‘echte’ Nieuwe Bouwen past. En dat klopt ook, het gebouw is gebouwd in het functionalisme (Nieuwe Bouwen) maar heeft ook de typische wederopbouw kenmerken. De architect, Kees Elffers, heeft een aantal zeer bekende gebouwen in Rotterdam ontworpen maar van wat ik zo snel van hem gezien heb is dat in Egmond het enige wat lijkt op het Nieuwe Bouwen/Functionalisme. Hij is eigenlijk net te laat voor die bouwstijl begonnen, maar als je zijn werk bekijkt dan herken je toch een bijzondere stijl.

  • Ferrara

    14 juni 2020 op 13:50

    De bouwstijl doet me denken aan de Prins Hendrik Stichting in Egmond aan Zee.
    Vroeger een verzorgingshuis voor ex-zeevarenden.

  • meninggever

    14 juni 2020 op 12:32

    Als liefhebber van alles wat vliegt is dit wel een leuk topic om te lezen uiteraard. En ik vind die oude architectuur geweldig natuurlijk. Het vertelt veelal het nodige over de geschiedenis van dat waarvoor het ontworpen is. Leuk!

  • VillaSappho

    11 juni 2020 op 22:35

    Het Nieuwe Bouwen is een bouwstijl die grofweg tussen 1915 en 1960 werd gebruikt. En is dus heel anders dan nieuwbouw. Het Nieuwe Bouwen kenmerkt zich door weinig opsmuk en strakke stijl.

  • Hans

    11 juni 2020 op 21:29

    Ja, het is heel anders, zeker anders dan de nieuwbouw hier.
    Maar het is ook brutaal. Hans

  • Karel

    11 juni 2020 op 21:26

    mooi dat het bewaard is gebleven , zit een flinke geschiedenis aan ook

    ik bezocht wat heel oude gebouwen ook vandaag , staande in het mooie Artis
    waar ik ook kom n ons landje , zeggen de mensen , je kan wel horen waar je vandaan komt :)
    fijne avond groet

  • Rietepietz

    11 juni 2020 op 20:14

    Prachtig gebouwtje, nou Ja “tje”het zal best royaal genoeg zijn als je al die functies omschrijft. Geen idee waar het vliegveld is maar ik ben ook niet heel goed bekend in Eindhoven, ken alleen Woensel een beetje omdat er een kleinzoon 7 jaar woonden.

  • mizzD

    11 juni 2020 op 15:02

    Mooi dat het behouden bleef! is toch cultureel erfgoed, zulke speciale gebouwen. En staat het ook een beetje bij de rest van de bebouwing of steekt het juist af?