Oranjehotel

Begin deze maand bezocht ik het Oranjehotel in Scheveningen. Dit ‘hotel’ was in de Tweede Wereldoorlog een Duitse gevangenis waar naar schatting 25.000 Nederlanders hebben vastgezeten die zich op welke wijze ook, tegen de Duitsers verzet hebben.

Zonder al teveel verkeerd fietsen bereikte ik het aangegeven adres en keek even rond waar ik precies moest zijn. Uiteraard had ik mijn huiswerk gedaan en nog voordat ik de bel hoefde te gebruiken werd ik binnen gelaten, zo betrouwbaar zie ik er dus uit. Ja of totaal niet want die grote poort die ik met fiets en al binnen ga is die van de penitentiaire inrichting Den Haag, oftewel de bajes.
Ik loop langs de bewaker die alleen mijn naam vraagt en vervolgens verwijst naar de ruimte die voor mij bestemd is. Het is een sobere ruimte met wat info over het Oranjehotel een laptop beamer en stoelen staan al klaar. Langs de muur een grote koffiemachine en al lijkt dit allemaal niet geheel hoopgevend met dit bezoek gaat één van mijn lang vervulde wensen, in vervulling.

In deze gevangenis die gebouwd is in de Eerste Wereldoorlog hebben vòòr de capitulatie Duitsers gevangen gezeten, al snel na de capitulatie werd te gevangenis overgenomen en kwamen hier vanaf eind 1940 veelal verzetsmensen terecht. De eerste groep die hier terechtkwam waren de Geuzen na hen volgden er velen. Een groot aantal van de gevangenen werden gemarteld en vonden daarin de dood. Anderen werden naar de Nederlandse kampen gestuurd en vandaar naar het buitenland. In de grote buitenmuur rechts van waar ik binnenkwam herinnerd een klein deurtje aan de 215 gevangenen die op de Waalsdorpervlakte de dood vonden.

Waar de naam Oranjehotel vandaan komt is niet geheel duidelijk. Sloeg het op de Engelandvaarders die het niet haalde maar waar koningin Wilhelmina zo trots op was? Was het een verwijzing naar het echte Oranjehotel een stukje verderop? Of was het de kreet die op de buitenmuur gekladderd werd? ‘In deze bajes zit geen gajes maar Hollandse glorie potverdorie’. Er zijn veel theorieën maar daarin geen duidelijkheid.

Een aantal cellen in de D-gang werden gebruikt als dodencel, één ervan Doodencel 601, is in ere gebleven. In de muren staan nog de oorspronkelijke inscripties, waaronder het Onze Vader in Nederlandse en Engels. Het zien van deze cel, waar ik al zoveel over heb gelezen is iets om helemaal niets over te schrijven. De inscripties spreken van hoop, angst en geloof en vormen daardoor een blijvende herinnering aan wat er gebeurd is. Een blijvende herinnering want deze cel en een deel van het Oranjehotel worden een herinneringscentrum, waardoor bezoek hiervan makkelijk en toegankelijker gaat worden.

Na die anderhalf uur van presentatie en rondleiding werd ik met geopende elektrische deur uitgelaten en terwijl ik me nog even afvroeg of dat iets betekende, fietste ik door de duinen naar het strand en dacht aan al die helden die ook deze duinen zagen maar het strand niet meer haalde.