Vandaag op de kop af is het 75 jaar geleden dat Nederland werd bevrijd van het nazisme. Eindelijk weer een nationale vrije dag, feesten, parades met Willys jeep helaas zal 75 jaar bevrijding de geschiedenis ingaan als het feest wat we niet mogen en kunnen vieren. Het is 75 jaar geleden dat Nederland bevrijd werd en niet langer onder het juk der nazi’s te lijden had. Bijna dan want op 5 mei was niet iedereen vrij.
Pas op 6 mei kwam de handtekening
Op 5 mei werd in Wageningen de capitulatie van de Duitse bezetter besproken in een ruimte in Hotel de Wereld onder toeziend oog van onze Prins Bernhard. Terwijl er nog over enkele punten instemming van hogerhand uit Duitsland moet komen binnen 24 uur, wordt 5 mei alsnog als Bevrijdingsdag gezien. Toch werd pas op 6 mei de onvoorwaardelijk overgave getekend. Nederland is vrij maar viert niet overal feest.
Het regende geen chocola maar kogels op de Dam
Amsterdam
Terwijl op 7 mei de Canadezen nog in Ede zijn, hoopten de mensen in Amsterdam op snoep en chocola, helaas regende het kogels op de Dam. ’s Middags stond de Dam vol mensen, ze wachtte op de Canadezen maar onderwijl was de stad nog vol van bewapende Duitsers omstreeks 15:00 uur opende Duitsers van de Kriegsmarine het vuur vanuit het gebouw naast het Koninklijk Paleis. De feestende burgerij spoot uiteen hoewel er van 22 doden wordt gesproken hield de schietpartij anderhalf uur aan en waren en vele gewonden. Zowel degene die het schieten wist te beëindigen als de aanleiding zijn niet geheel duidelijk. Waarschijnlijk is deze beëindigd door een telefoontje en dreigen met krijgsraad. En is de schietpartij ontstaan door een lid van de Binnenlandse Strijdkrachten, een militie zonder officieel gezag, die een Duitser wilde ontwapenen. Dit was tegen de in Wageningen besproken orders.
Helaas is toentertijd geen onderzoek gedaan naar de ware toedracht van deze lynchpartij en blijft het vreemd dat er zo dicht op elkaar twee groepen tegenstanders aanwezig waren. Maar nog geen officieel gezag. Pas op 8 mei trekken de Canadezen Amsterdam binnen en bevrijdde daarmee onze hoofdstad.
Veenendaal
In het Utrechtse Veenendaal was de ellende ook niet op 5 mei voorbij, sterker nog op 7 mei werd er in Veenendaal nog gevochten. Twee dagen na de onderhandelingen in Hotel de Wereld Wageningen was er in Veenendaal nog niets van bevrijding te zien. In deze Wageningen hemelsbreed 10 kilometer van Veenendaal werd de bevrijding getekend maar ondertussen klonterde vanuit het hele land SS’ers zich samen en kregen het aan de stok met leden van de Binnenlandse Strijdkrachten. Pas eind van de middag op 9 mei was Veenendaal echt vrij.
Het laatste slagveld
Op Texel verbleven zo’n 800 Georgiërs. Een deel van hen had zich vrijwillig aangemeld, zij verbleven onder erbarmelijke omstandigheden in kampen. In het Duitse leger hadden zij een kans op leven. Deels werden zij ook gedwongen. De Georgiërs werken met flinke tegenzin voor de Duitsers totdat ze horen dat ze naar Arnhem moeten om te vechten tegen de geallieerden. Op de vroege ochtend van 1 april beginnen zij hun opstand, met messen en wapens gaan zij de Duitsers te lijf. Een regen van Duitse granaten op Den Burg volgt die middag en kost vele Texelaars het leven. Opeens in Texel toonbeeld van de oorlog die tot dan toe zo rustig aan hen voorbij is gegaan. Pas op 22 april geven de Georgiërs zich over. En pas op 20 mei wordt Texel bevrijd door de Canadezen die toen aan land kwamen.
Er wapperden vlaggen op het Friese vasteland maar het eiland was nog niet vrij.
Valse beloftes op Schiermonnikoog
Ook op Schiermonnikoog ging de oorlog redelijk rustig voorbij, de mensen hadden een redelijk goede verstandhouding met de 600 Duitse soldaten dat veranderde toen er 120 SS’ers naar dit eiland vluchtte toen ze terrein verloren in Groningen. Om die Duitsers van het eiland te krijgen moest er nog zoveel (bureaucratische rompslomp) gebeuren dat één man verkleed als Canadees besloot hun capitulatie te vragen. Hij wordt vol militaire eer ontvangen en krijgt een lijst van alle op Schiermonnikoog aanwezige Duitsers. Hij weet hen zelfs met valse belofte te overreden om daags later vrijwillig op de boten naar het vasteland te stappen vanwaar ze zonder twijfel in het Huis van Bewaring van Groningen werden opgesloten. Schiermonnikoog mag zijn bevrijding pas op 11 juni vieren.
Op 5 mei was niet iedereen vrij, was de oorlog nog niet voorbij, stierven mensen nog onschuldig, waren de nazi’s nog niet verdwenen en was de laatste strijd nog niet gestreden.
minoesjka2 says
Mooie blog. Op Texel is trouwens een klein oorlog en verzetsmuseum, waar het verhaal van de Georgiërs mooi wordt weer gegeven, daarbij is er ook nog bij Den Burg een oorlogsmonument. Best interessant om te bekijken als je er eens bent.
VillaSappho says
Hetgeen er in Amsterdam gebeurd is, is nooit onderzocht. Dus ik geloof alleen de beelden.
meninggever says
Voor mij als Amsterdammer was dit een verhaal dat de ouders uiteraard vertelden. Over de Groote Club waar die Duitse officieren zich nog lieten bedienen…En zo dronken waren dat ze op de arrestatie van Duitse soldaten door de BS reageerden met deze vreselijke schietpartij. Dat verhaal over de Georgiers was ook bekend. De arme jongens hadden veel te vrezen als ze terug zouden gaan naar het land van Stalin. Immer werd gezien als collaboratie. Overkwam ook Tsjechen en Polen die samen met de Britten hadden gevochten tegen de Duitsers. Niet voor niets zijn er wat Polen hier gebleven na de vrede. En dan was er nog het Indie onder de Jappen. Met als frustratie dat de Nederlanders daar nadat ze bevrijd waren door de Britten moesten worden beschermd door hun oude ‘meesters’, de Japanners, omdat de Indonesische bevolking besloot om die oude koloniale macht omver te werpen. De oorlog ging nog even door voor de meeste landgenoten daar…
Rietepietz says
Oorlog is inderdaad niet iets dat je even zómaar uit kunt zetten, daarvoor zijn er teveel mensen bij betrokken die deels slecht geïnformeerd waren en deels waarschijnlijk zó fanatiek dat vrede eigenlijk niet aanvaard werd. Maar zo heb je toch nog een bijzonder logje over een feest dat ánders gevierd moest worden dan de bedoeling was.
VillaSappho says
Kijk dat wist ik dan weer niet, dat vind ik mooi.
Nicky says
Dat verhaal van de Dam ken ik. Ik moest er altijd aan denken als ik daar liep. Het draaiorgel waar mensen achter schuilden destijds, is gerestaureerd en speelde gisteren weer op de Dam.
orriens nicole says
Dat is eigenlijk wel een hele belangrijke kanttekening… Goed dat je dit benoemt.
Irma says
Dat van de dam zag ik gister op het bevrijdings journaal.
Veel dingen wist ik niet, interessant stukje heb je geschreven.
Was een vreemde gewaarwording 75 jaar vrijheid vieren gister en er werd helemaal niets gevierd door de corona maatregelen, ik denk dat grote evenementen dit jaar helemaal niet door zullen gaan en misschien nog wel langer, totdat er een vaccin is.
Groetjes Irma
BraCom says
Intersant stukje geschiedenis weer Liesbeth.
Happy Hulk says
Ook in 2020 zijn er velen niet vrij.
Ik denk aan gevangenen
Ik denk aan vluchtelingen
Ik denk aan dieren in een dierentuin
Ik denk aan mensen met psychische problemen
Enzovoort, enzovoort…………
En velen vieren bevrijding……..
Marylou says
sorry foutje moet boeit zijn
Marylou says
Altijd zeer interessant om te lezen wat bnoeit me ook heel erg
Hans says
Inderdaad, niet iedereen.
Het is soms best wel een verzoeking. Hans
Kakel says
Nooit geweten dat er op de Waddeneilanden zo zwaar gevochten is. En nog wel na het (officieel) beëindigen van de oorlog…
Aukje says
Dat van de dam hoorde ik ook pas gisteren.
En zo zullen er nog wel meer dingen zijn waar wij (ik) geen weet van hebben.
Interessant stukje Liesbeth.
Mrs. T. says
Op Veenendaal na wist ik dit wel. Bijzonder hoe de dingen lopen al is het ook vrij logisch natuurlijk dat er in al die chaos helaas nog dingen faliekant verkeerd gaan. En ook in Nederlands Indië en andere gebieden was men nog niet bepaald vrij.
Judy says
Ik wist het ook niet.
Rianne says
Schiermonnikoog wist ik niet. Ben wel eens in een van de bunkers daar geweest, dus wist wel dat er Duitsers hadden gezeten…
Bijzondere verhalen weer. Dank.
Zo simpel is dan geluk says
Toevallig hoorde ik dit laatst op tv, maar voor die tijd heb ik het nooit geweten!
VillaSappho says
Ik begrijp je helemaal dat vreemde gevoel heb ik al maanden. Het is dat ik deze tekst zo goes als klaar had
Di Mario says
Joh, dat wist ik helemaal niet . Daar hoor je ook verder bijna niemand over. Weer wat geleerd vandaag.
Love As always
Di mario
joke_dev says
Een heel interessant stukje geschiedenis. Tot 1974 werd in België de bevrijding ook gevierd, een feestdag. Werd afgeschaft.
Sjoerd says
We zijn sinds maart ook niet meer vrij… De bevrijders sluiten we buiten en onze bejaarden sluiten we op. Ik heb een vreemd gevoel bij deze bevrijding. Maar dat doet uiteraard niets af aan jouw goede verhaal.
Henk Jonkvorst says
Wat moet het erg zijn om op de valreep van de oorlog nog slachtoffer te worden van rondvliegende kogels.
Een stukje geschiedenis dat ik nog niet kende.
Naomi says
Ik zag net een filmpje van ‘de meidagen van 1945’. Inderdaad, juichende mensen en overal feest. Ik moest er nog aan denken dat dat inderdaad niet het volledige beeld is. Goed dat je hier aandacht aan besteedt!
Suskeblogt says
Een interessant stukje geschiedenis dat ik niet ken.
schrijfsels says
Dat van dat schieten op de Dam, dat weet ik pas sinds ik het gisteren zag op televisie.
Karel says
ook ik geniet de heerlijke stilte
mizzD says
Zag gisteren een kort zwartwit filmpje van dat schieten op de Dam op tv.. vooral de sliert mensen die trachtten te schuilen achter het draaiorgel blijft me bij.
Dit soort dingen wist ik helemaal niet (alleen van dat op Texel, dat hangt me bij.. heb ik dat ook al niet eens hiér gelezen?).. indrukwekkende post!
Matroos Beek says
Blijven doen. Het interesseert me ook heel sterk omdat mijn ouders het bewust hebben meegemaakt, ze waren toen verliefd op elkaar… maar hebben wel veel vreselijke dingen gezien en veel angst gehad. Dat blijft ook bij mij hangen. Iets wat al veel minder voelbaar is bij mijn dochter. Daarom is het zo belangrijk dat er mensen zijn zoals jij die het levendig houden.
VillaSappho says
Haat naar elkaar komt voort uit ontwetendheid deels. En desinteresse. Het is helaas niet anders dan toen het ruim 80 jaar geleden begon.
VillaSappho says
Dank u, ik lees heel heel veel over de oorlog veel boeken, veel waargebeurde verhalen en daarnaast ook websites. Daarnaast probeer ik me in te leven in de mens toen en het zo te delen voor de mens nu. Of die mn blog nu leest of met vragen naast de jeep staat.
Matroos Beek says
Wat weet jij er toch veel van Liesbeth. Bewonderenswaardig. Ik heb al veel bijgeleerd via jouw blog.
VillaSappho says
Ik ben niet heel goed op de hoogte van België merk ik, V1 en V2’s wist ik niet. De Ardennen, ja de gedachte dat ze daar niet door konden is een dure fout geweest.
AnneMarie says
We moeten zuinig zijn op onze vrijheid. Ons niet mee laten slepen door populisme en waanideeën. Geen haat kweken tegen anderen, hoe moeilijk het soms ook valt.
Ilona Wielinga says
Bedankt voor dit waardevolle stukje geschiedenis! En zo jammer dat we de 75 jaar niet konden vieren zoals gepland. Maar iedereen deed het nu op zijn eigen manier en dat heeft ook wat moois.
willyfotoblog says
hier in België verliep de bevrijding enigszins anders…Liesbeth
in september ’44 was het land grotendeels van de Duitsers bevrijd
maar toen moest de slag om de Ardennen nog komen ; en de beschietingen met V1 en V2 in op Antwerpen en luik
politiek was het land verdeeld en uiteindelijk moest Koning Leopold III aftreden
en de repressie op de “echte en vermeende collaborateurs” heeft jarenlang voor tweespalt gezorgd
groeten
Karel says
ja Liesbeth
dat over Amsterdam wist ik van mijn ouders die er woonden :(
ook waar ik nu woon , Hilversum werd pas op 7 mei bevrijd
blijf gezond
opdat we na deze rare nare tijd weer in vrijheid verder kunnen leven