Met vlagen is de Tweede Wereldoorlog opeens weer nieuws, zeker nu met 75 jaar bevrijding van Auschwitz is er weer veel te zien en hoewel ik het eigenlijk over dat zoetsappige excuus van Rutte wilde hebben hou ik het toch maar even bij een iets minder hypocriet ook actueel onderwerp de blauwe stenen van Levenslicht.
Studio Roosegaarde
Op een prachtige grote hoop met de skyline van Rotterdam op de achtergrond is van de week een nieuw monument geopend. Die ‘hoop’ is een deel van de 104.000 blauw oplichtende stenen die elk voor een verloren leven van tijdens de Tweede Wereldoorlog in Nederland staat. Stenen hebben onder andere in de Joodse cultuur een belangrijke betekenis en dat maakt Levenslicht een bijzonder holocaustmonument. In de Joodse cultuur werden stenen gebruikt om graven in de woestijn zichtbaar te houden. Iedereen die het graf passeert legt er een steen bij. Nu nog zie je stenen op graven en monumenten, als teken dat er iemand was. Het tijdelijke monument is bedacht door Studio Roosegaarde een van oorsprong Nieuwkoopse kunstenaar die, naar eigen zeggen, iets te lang naar de glow in the dark sterren op zijn plafond heeft gekeken. Veel van zijn werk is gericht op licht en het verbeteren van de wereld en is door zijn bijzondere werk al regelmatig in de prijzen gevallen waaronder de Dutch Design Award.
De blauwe stenen van Levenslicht
Hoewel de stenen bij daglicht niet bijzonder zijn, vind ik het mooi dat het monument in een stad als Rotterdam begon. De stenen worden blauw door ultraviolet licht, maar zijn overdag grijs en doen me denken aan de stenen die tussen het spoor liggen. Laten we hopen dat dat toeval is en dat ze er alleen op lijken. Inmiddels zijn de stenen verspreid over gemeentes en steden en liggen hier en daar plukjes van wat ooit een groot monument was. Elke gemeente had de vrije keuze hoe en waar ze de stenen neer zouden leggen. Het is per gemeente verschillend waar de stenen liggen De stenen komen uit een Italiaanse steengroeve en zijn speciaal gekozen voor hun poreusheid. Hierdoor konden ze makkelijk ingespoten worden met het goedje wat ze op laat lichten.
Tijdelijk
Helaas liggen ze in een flink aantal gemeentes en steden niet. Van de 355 gemeentes zijn er maar 170 die meedoen. Veelal omdat ze het te duur vinden of omdat ze het geld in een ander project rond 75 jaar bevrijding gestoken hebben. Andere gemeentes verplaatsen de stenen om ze in elk dorp behorend bij de gemeente tentoon te stellen of liggen ze, zoals Eindhoven, in een troosteloos plantsoen tussen snoeppapier en glas op een plaats waar geen gras wil groeien. Een stad als Vught heeft veel geld geïnvesteerd in voormalig Kamp Vught en heeft daarom besloten niet mee te doen. Ze zijn de enige niet, er vallen flinke gaten in de kaart op 4en5mei.nl en ergens begrijp ik dat wel want na het weekend is het voorbij. Is het mooi dat er landelijk op zoveel plaatsen stil wordt gestaan bij de Holocaust? Natuurlijk! Maar waarom met iets duurs en tijdelijks en dus iets wat niet blijvend is, zoals waar die stenen voor staan, een mensenleven.
minoesjka says
Ja, zo jammer dat ik juist die avond niet kon, Had graag bij de opening van het monument geweest.
Nicky says
Oh? Ik heb ook totaal gemist dat het iets tijdelijks is. Bizar!
Nicole Orriëns says
Wat een bijzonder monument met die blauwe stenen. Ik had daar nog helemaal niet over gehoord. Ik vind het erg mooi en indrukwekkend.
Meninggever says
In onze stad is de Holocaust zo goed voelbaar. We wandelen vaak langs de straten en plekken die er toen toe deden. Vaak in het centrum, soms in het chique zuiden van de stad. Zonder steden kan ik die plekken zo aanwijzen. Amsterdam huilt waar het eens heeft gelachen. De omvang van deze vreselijke geschiedenis is maar zelden uit te leggen aan mensen van een andere generatie of cultuur. Industriele vernietiging van mensen. Je kunt het je niet eens meer voorstellen….
Ferrara says
Ik was in Alkmaar bij de steenlegging. Het monument ligt op het Canadaplein en wordt omringd door museum, bibliotheek, theater en de Grote St. Laurenskerk, een prominente plek dus. Het wordt beschermd door een doorzichtige koepel. Het is de bedoeling dat het monument op reis gaat naar omliggende dorpen die aangesloten zijn bij de gemeente en uiteindelijk zal het een vast plek in Alkmaar krijgen. Blijkbaar wordt er verschillend over gedacht en mee omgegaan.
rietepietz says
Heel toevallig zag ik zaterdag tijdens mijn marktrondje dat ook Rijswijk mee doet, achter de ( overdag altijd openstaande) hekken van het museum was op het voorplein van het museum ook een stenenmonument, ik heb het nog niet verlicht gezien omdat ik meestal niet meer naar buiten hoef als het donker is.
VillaSappho says
das wel een mooie plek. Moet ik nog eens heen nu het echt publiek toegankelijk is. De keer dat ik er was, werd ik door hen uitgenodigd. Deden ze de poort al voor me open voor ik aangebeld had!
Suske says
Heel mooi zo’n herinnering. Hier in B kennen we zoiets niet. Ik weet er in ieder geval niets van.
Mrs. T. says
Ik zal je zeker informeren over de struikelstenen. Geloof trouwens dat er binnenkort ook een website online komt vanuit die organisatie.
Lichtmonument stond op onze website genoemd en heb ik ook een paar keer op facebook gedeeld. 4 en 5 mei coördineerde de uitgifte van de losse monumentje. De gemeente bepaalde hoe en wat. Dus ook de info die er op de website van 4 en 5 mei kwam te staan.
Inderdaad sneu dat opruimen moet, maar we wilden geen risico nemen, zeker niet met zoiets.
Aukje says
In Den Haag wordt hij verplaatst.
Het is inderdaad jammer dat zoiets maar heel tijdelijk is.
Met de nadruk op heel.
Vandaag voor het laatst te zien bij het Oranjehotel.
mizzD says
Zou je wel denken hè?
VillaSappho says
Glasplaat erover lampen erin werken hoppa mooi monument. Daarom denk ik dat die stenen binnenkort uitgewerkt zijn. Anders hadden ze dat toch ook wel bedacht?
mizzD says
Oh, ik had niet meegekregen dat het maar iets tijdelijks was.. jammer dat het niet ergens op een mooie plek weer verzameld wordt om daar voor altijd te blijven liggen dan. Misschien met een plaquette erbij met daarop de locaties waar het gelegen heeft erop.. of waar ze allemaal hadden móéten liggen.
VillaSappho says
Ik heb niets meegekregen van de onthulling, zag opeens die blauwe stenen verschijnen op FB onder andere. Had Rotterdam wel gezien maar ook een dag later. Het geeft niet, een onthulling trekt altijd volk, maar dit had beter gecoordineerd kunnen worden vanuit 4en5mei. In Veghel liggen ze mooi zichtbaar maar moeten ze ook opgeruimd worden dus. Sneu dat het moet he. In EIndhoven liggen ze in ene modderig plantsoen wat ze volgens mij op 19 of 20 uur afsluiten. Ik heb in de buurt gewerkt het is altidj een donkere trieste bedoening geweest. Andere steden doen niet mee of verplaatsen het steeds. Ik vind het een lastig iets. Hoop dat je me wel verteld wanneer de struikelstenen ingezet worden, ik wil daar heel graag bij zijn. Bucketlist dingetje, die kleine messing plaatjes zijn er altijd. Dat vind ik er mooi aan.
BraCom says
inderdaad jammer dat dit maar zo tijdelijk is, het is een heel mooie eerbetoon.
heb er al meerder foto’s van gezien en wist eigenlijk niet dat het op zoveel plaatsen te zien was.
Karel says
inderdaad is er niet goed over nagedacht , als waarom het van zo ver weg moest komen om het nadien weg te gooien :(
Naomi says
Ik vind het heel mooi, juist ook vanwege de Joodse traditie, maar ik vind het ook wel heel jammer dat het niet blijvend is. Het zou mooier zijn als er zoiets gemaakt werd en dan zou blijven. Want nogmaals: het idee vind ik prachtig!
VillaSappho says
Heel Nederland? Er vallen enorme gaten. In Veghel liggen ze in het openbaar met hekken, borden en dergelijke. In Eindhoven in de modder met glas en afval ertussen en omheen. Het zou mooi zijn als het zo was, maar hetzelfde is het niet.
Renesmurf says
Het is juist tijdelijk omdat het door heel Nederland heen overal hetzelfde is. Hier ligt het in een stadstuintje en werden er de afgelopen zaterdagmiddagen verhalen verteld over de Joodse inwoners. Vorige week luisterden er 30 mensen, nu 20.
VillaSappho says
Ik ben het niet tegen gekomen maar de stenen zijn ingespoten ik denk dat het dan misschien uitgewerkt is? Dat maakt het helaas iets wat niet bepaald milieuvriendelijk is.
Di Mario says
Waarom weggooien als je het ook kunt laten liggen. Je hoeft niet eens elke dag het licht aan te doen. Al zou je het eens per maand doen.
Love As always
di Mario
Mrs. T. says
De plek herken ik.
Ik vond het een mooi project al kan ik me ook wel vinden in wat je schrijft. Waarom niet iets blijvends en zo. We hebben zelf ook goed nagedacht of we wel of niet mee zouden doen en hebben uiteindelijk besloten het toch te doen. Ik weet niet of je bij de onthulling was, maar toen we met ons gezelschap (Joodse mensen, Roma en Sinti hadden we vooraf ontvangen) bij de plek aankwamen stonden er misschien al wel 150 mensen. Dus dat deed me goed.
Ook niet onbelangrijk is dat er toch veel aanloop was. De man die voor ons het monumentje in de gaten hield en ’s avonds opruimde en ’s ochtends weer opbouwde deed dat met zorg en aandacht en hij vond het zo fijn (hij is zelf van Joodse afkomst) en betrok daar zoveel mensen bij, daar kan ik alleen maar heel dankbaar naar kijken.
En de aanwezigheid van een 10-tal Roma/Sinti bij de onthulling was nog bijzonderder en dat spraken deze mensen ook uit. Eigenlijk verschrikkelijk dat er niet veel meer aandacht is voor hun verhaal. Maar de werkgroep Stuikelstenen is nu in contact gebracht met hen en dat alleen al is alles meer dan waard.
VillaSappho says
Gezellig, bereik je de mensen ook mee.
Sjoerd says
Hier in Heerlen liggen ze ook. Als tijdelijk monument op een begraafplaats…
Hans says
Ook hier in Amersfoort en het is een mooie heringering. Hans
VillaSappho says
Ik vind het ooral zonde dat die stenen uit Italië moeten komen en dan vervolgens het land nog door moeten om met een week of wat weer weggegooid kunnen worden. Dat er bij zoiets stil wordt gestaan juich ik toe, maar ik vraag me echt af of ze mensen bereiken. Zoals in Eindhoven is het gewoon een troosteloos plantsoen wat niet de goede personen zal trekken.
Karel says
ik las in het lokale suffertje , dat ze hier ook in de vijver bij het gemeente huis liggen
ja dit jaar doen er meer als anders aan mee , politiek correct zal ik het maar noemen
ik volg veel op zenders als discovery en anderen , die staan dan niet zo zeer stil bij enkel Nederland , maar wel aan het grote geheel